Trends

Op basis van het literatuuronderzoek en de grotevragenenquête zijn twee clusters met daarin drie thema’s vastgesteld.  

1. Kader en context: organisatie en vorm van het leren
  • Journalistiekonderwijs en samenleving
  • Organisatie en structuur
  • Vorm van het leren
2. Competenties: wat moeten journalisten kunnen en kennen?
  • Vaardigheden
  • Kennis
  • Houding

Op basis van deze zes thema’s zijn in acht verschillende sessies de zekere en onzekere trends vastgesteld. Dit gebeurde in kleinere groepen waarin diverse experts met elkaar in discussie gingen. 

Zekere trends
Van de volgende impactvolle zekere trends gaven de experts aan dat ze verwachten dat deze de komende jaren zullen doorzetten.

Vandaag is het nog virtual reality en artificial intelligence, morgen dient de volgende vernieuwing zich aan. De journalist zal telkens bij moeten blijven qua technologische vernieuwingen, omdat deze impact hebben op het vak (zowel qua productie, distributie, ethiek) als op de samenleving als geheel. 

Omgaan met het publiek is veel meer dan je richten op een bepaalde doelgroep. Het gaat ook over je als journalist bewust zijn van inclusie en diversiteit, echt luisteren naar je publiek, producten maken waar je publiek behoefte aan heeft en zelfs (intensief) samenwerken met je publiek.

Leren kan op allerlei manieren en plekken, zowel online als offline. Het kan met of zonder docent en hoeft dus niet per se plaats te vinden binnen de muren van een opleidingsinstituut. Je kunt ook leren bij (media)bedrijven en in de maatschappij, al doende dus. De komende jaren zullen de mogelijkheden om te leren in of via virtual reality nog verder groeien. 

Een nieuwsgierige en kritische houding blijft de basis van een journalist. Algemene ontwikkeling en historisch besef zijn bepalend om betekenis te kunnen geven aan feiten en daarmee de context. Vaardigheden als researchen (selecteren, verifiëren) en interviewen zijn nodig om een toegankelijke productie te maken in welke vorm dan ook. Door alle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen is deze basis belangrijker dan ooit.

Onzekere trends

Daarnaast kwamen de volgende onzekere trends naar voren. Van deze trends is dus niet duidelijk of en hoe deze zullen doorzetten. Op basis van de meest impactvolle onzekere trends zijn de assen bepaald die het uitgangspunt vormen van de vier scenario’s

Onder invloed van een veelheid aan vormen/specialismen/toename in platforms vervagen de grenzen van wat journalistiek is. Daarnaast worden die grenzen ook opgerekt, bijvoorbeeld als het gaat om die tussen journalistiek en communicatie/commercie of tussen onafhankelijke journalistiek, constructivisme en activisme. 

Een journalist moet kunnen samenwerken met professionals uit allerlei disciplines. Dit geldt zowel mensen die direct gerelateerd aan het eigen beroep als aan andere beroepsgroepen. 

Veel opleidingen hebben de wens tot flexibiliseren in lengte, inhoud, plaats, uitwisseling met andere opleidingen en diverse uitstroomprofielen. 

In het onderwijs is er veel aandacht voor de verantwoordelijkheid van de lerende, deze moet in toenemende mate zelf de regie krijgen.

Of het nu gaat om kennis van doelgroepen, om methoden en technieken, uitgeefmodellen, technologie of vaardigheden als data, scrapen, visualiseren, telkens groeit het corpus van journalistieke kennis en vaardigheden. Dit komt nog eens boven op de specifieke kennis die de journalist al moet hebben van politiek, economie, maatschappij, recht en bij de klassieke vaardigheden als research, schrijven en ondernemen.

nl_NLNL